Italiya Bosh vaziri Jorja Meloni bugun Markaziy Osiyoga uyushtirgan rasmiy tashrifini yakunlamoqda. Tashrifning so‘nggi kunida tarixda ilk bor “Italiya – Markaziy Osiyo” sammiti o‘tkaziladi. Unga O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev ham taklif etilgan. 

Bu nima uchun muhim?

Rim ko‘p yillardan buyon Moskva va Pekin ta’sir doirasida bo‘lgan mintaqadagi ishtirokini kuchaytirmoqchi. Italiya bu masalada YeIning oddiy vakiligina emas, mustaqil strategik hamkor bo‘lishga intilmoqda.

Nimalar sodir bo‘ldi?

O‘zbekistonda energetikadan tortib ta’limgacha bo‘lgan ko‘plab sohalarga oid va umumiy qiymati 3 mlrd yevrodan ziyod shartnomalar imzolandi.

Asosiy iqtisodiy hamkorlardan biri bo‘lmish Qozog‘istonda savdo aloqalarini mustahkamlash va kengaytirishga kelishib olindi.

Ostona sammitida Markaziy Osiyodagi barcha 5 mamlakat yetakchilari bir yerga to‘plandi. 

Batafsil

Italiya Qozog‘istonning Xitoy va Rossiyadan keyingi uchinchi o‘rinda turuvchi savdo hamkori hisoblanadi.

2024-yilda ikki tomonlama savdo 25 foizga o‘sib, $20 milliardga yetgan, uning $18 milliardi neft yetkazib berish sohasiga to‘g‘ri keladi.

Aynan shu yili ikki davlat o‘rtasida 16 ta memorandum imzolangan, ularning 12 tasi tijoriy memorandumlardir.

Manfaatlar muvozanati

Qozog‘iston – iqtisodiy yetakchi, O‘zbekiston – logistika va demografiya markazi. Shu boisdan Italiya ularning har ikkisi bilan ham aloqalarni mustahkamlashga urinmoqda.

Barchasi qanday boshlangan edi?

Italiya 2019-yildayoq Markaziy Osiyo bilan “1+5” formatini yo‘lga qo‘ygan YeIning birinchi mamlakati bo‘ldi – Rim tizimli muloqot uchun mo‘ljallangan ushbu platformani bugungi kunda ham rivojlantirmoqda.

Endi nima bo‘ladi?

Ayni vaqtda Italiyaning mintaqa uchun barqaror taraqqiyot rejasi taqdimoti kutilmoqda.

Muzokaralar energetika, noyob metallar, raqamlashtirish, logistika, infratuzilma, madaniyat, fan va qishloq xo‘jaligi yo‘nalishlarini qamrab olishi kutilmoqda.

YeI Markaziy Osiyoga $12 milliard sarmoya kiritishni va’da qilgan – Italiya uning taqsimotida yetakchi roliga ega bo‘lishni istaydi.

Italiya yumshoq kuchdan foydalanmoqda: Rimda Marv (Turkmaniston) artefaktlaridan iborat arxeologik ko‘rgazma bo‘lib o‘tyapti, shuningdek Orol dengizi ekotizimini qayta tiklash loyihasi bo‘yicha texnik-iqtisodiy asoslash ishlari amalga oshirilmoqda.