2025-yilning I choragi yakunlariga ko‘ra, Qirg‘iziston YOII mamlakatlari ichida eng barqaror iqtisodiyotga ega davlat deb topildi. O‘zbekiston esa xalqaro reyting agentliklaridan ijobiy signallar olayotgan bo‘lsa-da davlat qarzi o‘sishda davom etmoqda. 

Bu nima uchun muhim?

Markaziy Osiyoda iqtisodiy rivojlanishning yangi bosqichi boshlanmoqda. Qirg‘izistonda investitsiyalar va ichki islohotlar tufayli sezilarli o‘sish kuzatilyapti, O‘zbekiston esa tashqi qarzining o‘sib borayotganiga qaramay, izchil islohotlar sabab xalqaro moliya institutlarining ishonchini saqlab turibdi.

Raqamlar gapirganda

Qirg‘iziston

I chorakdagi byudjet profisiti – $500 mln.

Yanvar-aprel oylarida byudjet daromadi 69,2 foizga oshgan.

YAIM o‘sishi – I chorakda 13,1 foiz.

Asosiy yo‘nalishlar: oziq-ovqat sanoati (+71%), qurilish (+69%), asosiy kapitalga kiritilgan investitsiyalar (+90%).

O‘zbekiston:

Davlat qarzi I chorakda $2,22 milliardga oshib, umumiy hisobda $42,4 milliardga yetgan.

Tashqi qarz – 35,57 mlrd (umumiy qarzning 84 foizi), bir yil ichida 20,7 foizga oshgan.

Olingan qarzlarning deyarli yarmi byudjetni qo‘llab-quvvatlash uchun yo‘naltirilgan. 

O‘zbekistonga kimlar kredit ajratmoqda?

Kreditorlarning asosiy qismini xalqaro moliya institutlari tashkil etadi – tashqi qarzlarning 19,26 milliardini yoki 54 foizini aynan ular taqdim etgan.

  • Jahon banki — 7,74 mlrd (22%)
  • Osiyo taraqqiyot banki –7,44 mlrd (21%)
  • Osiyo infratuzilmaviy investitsiyalar banki — 1,65 mlrd (5%)
  • Islom taraqqiyot banki — 932 mln (3%)
  • Xalqaro valyuta jamg‘armasi — 650 mln (2%)

Tashqi qarzning yana $10,62 milliardi (30 foizi) xorijiy hukumatlarga to‘g‘ri keladi:

  • Xitoy — 3,64 mlrd (10%)
  • Yaponiya — 3,07 mlrd (9%)
  • Fransiya — 1,02 mlrd (3%)
  • Janubiy Koreya — 745 mln (2%)
  • Saudiya Arabistoni — 136 mln

Batafsil

Qirg‘iziston ichki resurslar va investorlarga tayangan holda infratuzilma, sanoat va qishloq xo‘jaligini rivojlantirmoqda.

O‘zbekistonning tashqi qarzi o‘sib borayotganiga qaramay, hukumat strategik tarmoqlarga xalqaro resurslarni muvaffaqiyatli tarzda jalb qilib kelyapti. Qarz ko‘rsatkichlarining o‘sib borishi institutsional islohotlar va modernizatsiya jarayoni bilan birga kechmoqda.

2025-yilning aprel oyida “S&P Global Ratings” agentligi O‘zbekistonning suveren reyting bo‘yicha darajasini “barqaror”dan “ijobiy”gacha yaxshiladi.

Prognozlarga ko‘ra, har ikki davlatda ham iqtisodiy o‘sish barqaror davom etadi.